Osocze otrzymuje się z krwi pełnej podczas przygotowywania innych preparatów.
Zawiera: wodę , elektrolity, białka(głównie albuminy), globuliny i czynniki krzepnięcia.
Świeże mrożone osocze(FFP) oznacza, że zostało oddzielone od krwinek czerwonych i umieszczone w temperaturze -18 st. C w ciągu 6 godzin od pobrania. Termin przydatności świeżo mrożonego osocza to 1 rok, po tym terminie nazywa się je osoczem i może być przechowywane do 5 lat w temp -18 st. C. Po 12 miesiącach w świeżo mrożonym osoczu spada poziom czynnika VIII.
Ogólnie świeżo mrożone osocze jest używane do uzupełnienia niedoborów czynników krzepnięcia, albumin, globulin, elektrolitów i innych składników odżywczych.
Świeżo mrożone osocze można wykorzystać do produkcji krioprecypitatu. Osocze, z którego otrzymano krioprecypitat nie zawiera fibrynogenu i czynnika VIII.
Krioprecypitat uzyskuje się zbierając wytrącające się białka w czasie powolnego rozmrażania FFP w temperaturze 1-6 st.C.
Ilość i droga podawania osocza: podaje się je w dawce: 6-10ml/kg masy ciała raz lub 2 razy dziennie nie przekraczając dawki 20ml/kg/24 godziny.
1. Leczenie zaburzeń krzepnięcia krwi
Przetoczenie 10-20 ml/kg masy ciała FFP podwyższa zazwyczaj poziomy czynników krzepnięcia o 20-30%.
-choroba von Willebranda - osocze stosuje się do krótkotrwałej kontroli krwawienia oraz profilaktycznie przed zabiegami operacyjnymi u zwierząt chorych
Świeżo mrożone osocze podaje się w dawce 6-10 ml/kg masy ciała raz lub 2 razy dziennie. U dobermanów obciążonych genetycznie tym schorzeniem podaje się najpierw osocze a potem w ciągu 4 godzin należy przeprowadzić zabieg operacyjny. U zwierząt z Ht w granicach 15% może być wskazane podanie koncentratu krwinek czerwonych w roztworze NaCl w ilości 6-10ml/kg raz lub dwa razy dziennie. Koncentrat można zmieszać z osoczem i podawać razem jak pełną krew.
Dodatkowo stosuje się L-thyroxynę w dawce 0,1mg/5kg ciężaru ciała 2 razy dziennie przez 7-10 dni. Podawanie tego hormonu warto rozpocząć 48 godzin przed zabiegiem.
- Hemofilia A (niedobór czynnika VIII) ze względu na wyższe stężęnie czynnika VIII i mniejszą objętość do
podania dożylnego wskazany jest krioprecypitat.
-Hemofilia B (niedobór czynnika IX) leczona jest transfuzjami ze świeżo mrożonego osocza.
-DIC (zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego) jest to zespół reakcji w którym dochodzi do aktywacji krzepnięcia i płytek krwi, co z kolei pobudza układ fibrynolityczny. Występuje nadkrzepliwość i zamykanie małych a potem dużych naczyń krwionośnych. Występuje koagulopatia z uogólnionym krwawieniem. Podaje się świeżo mrożone osocze i koncentrat krwinek czerwonych aby utrzymać Ht w granicach 15%.Osocze stosuje się gdy poziom fibrynogenu jest poniżej 75mg/dL lub pacjent ma zagrażające życiu krwawienie. Dodatkowo stosuje się środki antyagregacyjne np.-aspirynę i heparynę w dawkach standardowych.
2. Leczenie zatruć rodentycydami:
Świeżo mrożone osocze podaje się w dawce 6-10 ml/kg masy ciała raz lub 2 razy dziennie. U zwierząt z Ht poniżej 15% podać należy osocze oraz koncentrat krwinek czerwonych każdy w dawce 6-10ml/kg.
Podaje się witaminę K1 podskórnie, domięśniowo lub doustnie w dawce 2mg/kg 1lub 2 razy dziennie przez 7-10 dni, później przez 30 dni-redukując dawkę podstawową co 7 dni.
3. Trombocytopenie
tylko w sytuacjach gdy liczba płytek jest niższa niż 30,000/ul podaje się świeże mrożone osocze w połączeniu ze specjalistyczną terapią.
4.Ostre zapalenie trzustki, oparzenia, przewlekłe choroby zakaźne
Świeżo mrożone osocze podaje się w dawkach standardowych -6-10ml/kg c. ciała.
5.W pediatrii psów i kotów
Świeżo mrożone osocze można używać jako substytutu siary u osieroconych szczeniąt i u tych zwierząt, które po urodzeniu otrzymały jej za mało.
-dla osieroconych szczeniąt lub tych, które nie otrzymały wystarczającej ilości siary osocze podaje się doustnie w ciągu pierwszych 24-36 godzin życia w dawce 6-10ml/kg ciężaru ciała
-u zdrowych szczeniąt następne podania przewiduje się w wieku 5-14 dni, a później 3-4 tygodni w dawce j.w.
droga podania-dootrzewnowo lub dożylnie
-chore szczenięta otrzymują osocze codziennie przez 10 dni (24-36 godzin drogą doustną) w dawce: 6-10 ml/kg masy ciała, a małym i słabym szczeniętom podaje się 3-5ml/szczenię.
Bożena Marczak(2006) © Specjalistyczny Weterynaryjny Bank Krwi